Sağlıklı Bilgiler

ERKEK İNFERTİLİTESİ

Gebelik oluşturamayan bir çiftte sorun %40 oranında erkekle ilgili, %20 durumda da hem erkek hem de kadınla ilgilidir.

Erkek genital fizyolojisi

Aynen kadındaki gibi erkekte de hipotalamustan pulsatil olarak (dalgalanmalar şeklinde) salgılanan GnRH, hipofiz bezinden FSH ve LH hormonu salgılanmasını uyarır. LH testislerde bulunan Leydig hücrelerinden testosteron salgılanmasını sağlarken, FSH Sertoli hücrelerine etki ederek spermatogenezi (sperm üretimini) başlatır. Spermler yaklaşık olarak 72 günde olgunlaşır ve 14 gün gibi bir sürede depolanacakları bölgeye taşınırlar.

Spermlerin üretildikleri halleriyle dölleyebilme özellikleri çok zayıftır.

Ejakülasyon (boşalma) aşamasına gelmeden önce meni adı verilen sıvıya dönüşmeleri gerekir. Yaklaşık 4 ml. hacmindeki meninin %60’ı seminal vezikül adı verilen yapı tarafından oluşturulur. Bu vezikülün sağladığı sıvı meninin son şekli almasını sağlar. Prostat salgıları ise meninin %20’sini oluştururlar ve bu sıvıda spermin, asit fosfataz ve likefaksiyonu (“sulanmayı”) sağlayan proteolitik enzimler bulunur. Prostat en dış kısımda yer alan organ olduğundan ejakulasyonda ilk boşalan sıvı prostat sıvısıdır ve en canlı spermler bu sıvı içinde yer alırlar.

Erkek infertilitesi nedenleri

• Erkek infertilitesinde varikosel (testislerin etrafında bulunan damarların genişlemesi) gibi testis ve komşu dokulardan kaynaklanan bozukluklara sık rastlanır.
• Gonore (bel soğukluğu) ve diğer enfeksiyonlara bağlı sperm iletim kanalı bozukluklarının oranı %8-10’dur.
• Hiperprolaktinemi ve diğer hormon bozuklukları %1 oranında infertilite nedenidir.
• Cinsel ilişkiyle ilgili problemler: Erken boşalma), orgazm olamama), impotans (penisin sertleşmemesi) ender rastlanan nedenler arasında yer alır.
• Klinefelter sendromu: bu sendrom 47 XXY şeklindeki kromozom bozukluğunu ifade eder (erkeğin normal kromozom yapısı 46 XY). Fazladan var olan X kromozomu nedeniyle sperm üretilememektedir. Ender görülen bir durumdur. Mozaik kromozom yapısında (47 XXY yapısının yanında bazı hücrelerin normal kromozom yapısına sahip olması) az sayıda sperm üretimi olabilir.
• Bilinmeyen nedenler: erkek infertilitesi için yapılan incelemelerin önemli bir kısmında hiçbir neden bulunamaz.

Erkek infertilitesinde yapılacak muayene ve incelemeler

• Ürolojik muayene
• spermiyogram
• gerekli durumlarda antisperm antikor
• gerekli durumlarda LH, FSH, prolaktin seviyeleri
• şüpheli durumlarda Klinefelter sendromu araştırması için karyotipleme (kromozom haritası çıkarılması)
• azospermi olgularında kromozom analizi ile genetik araştırma
• testis biyopsisi: (azospermi yani hiç sperm olmaması durumunda testis içinde sperm aramak için yapılan ileri bir incelemedir)